İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası’nın (DTO) Aralık ayı Meclis Toplantısı, 15 Aralık 2022 Perşembe günü yapıldı.
Oda Meclis Salonu’nda, İMEAK DTO Meclis Başkanı Başaran Bayrak başkanlığında gerçekleştirilen toplantıda, Oda’nın 2023 Yılı Genel Bütçesi, Meclis üyelerinin oylarıyla kabul edildi.
İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran yaptığı konuşmada, küresel denizcilik piyasaları hakkında değerlendirmede bulundu. Kıran, makroekonomik olumsuzluklar, Rusya-Ukrayna savaşının etkileri, Çin’de görülen zayıf ekonomik gelişmeler ve tüketiciler üzerindeki enflasyonist baskının da etkisiyle 2022 yılı başında %3,5 olarak beklenen küresel deniz ticareti büyüme tahmininin yılın sonunda tonaj olarak bir önceki yıla göre değişmeyerek 12 milyar 21 milyon tonda sabit kalmasının beklendiğini kaydetti.
Kuru yük taşımacılığında bu yıl önemli ölçüde zayıflama görüldüğünü ve üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre %2,5 daraldığını belirten Tamer Kıran, Ukrayna’dan tahıl ihracatındaki toparlanma ve Brezilya’daki güçlü mısır hasadı sayesinde son zamanlarda görülen iyileşmeye karşın, 2022 yılı genelinde kuru yük taşımacılığının tonaj bazında %1,9 ton mil başına %0,7 azalacağının tahmin edildiğini söyledi.
Konteyner taşımacılığında, 3. çeyrekte önemli bölgelerdeki tüketici talebini etkileyen makroekonomik nedenler ve enflasyon baskısı nedeniyle yıllık bazda %3,9 düşüş görüldüğünü belirten Tamer Kıran, yılın geri kalanında ise düşüş hızına dair belirsizliklere rağmen, 2022 yılı genelinde TEU bazında %2,3 oranında azalma beklendiğini kaydetti.
Konteyner taşımacılığındaki daralmanın Türkiye limanlarını da etkilediğini, 2022 yılı Ocak-Kasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre elleçlenen konteyner miktarının %10,1 azalarak 11 milyon 325 bin TEU olduğunu belirten Tamer Kıran, “Türkiye limanlarında konteyner taşımacılığında düşüş olsa da limanlarımızda elleçlenen toplam yük miktarı artmış, 2021 yılı Ocak-Kasım döneminde 478 milyon 449 bin ton olan yük miktarı, 2022 yılı Ocak-Kasım döneminde 497 milyon 647 bin ton seviyesine çıkmıştır.” dedi.
2022 Yılı Odamız İçin Yoğun Bir Gündemle Geçti
2022 yılının Deniz Ticaret Odası için yoğun bir gündemle geçtiğini belirten Tamer Kıran, Oda’nın bu yıl 40. kuruluş yıldönümünü kutladıklarını, yine bu yıl yapılması gereken organ seçimlerini de Ekim ve Kasım aylarında tamamladıklarını hatırlattı.
Seçimin hemen ardından çok zorlu bir görev döneminin kendilerini beklediğini, yoğun gündemlerine hızlıca geri döndüklerini belirten Tamer Kıran, bu kapsamda yarın (16 Aralık 2022 Cuma) 2022-2026 dönemi 1. Müşterek Meslek Komiteleri Toplantısını gerçekleştireceklerini söyledi.
Önümüzdeki dönemde Denizcilikte İklim Değişikliği Tedbirleri ve buna bağlı gelişmelerin çok önemli bir gündem maddesi olacağına dikkat çeken Tamer Kıran, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Anlaşması (UNFCCC), Kyoto Protokolü, Paris Anlaşması, BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Taraflar Konferanslarında (COP) alınan iklim değişikliği taahhütlerinin tüm dünya ülkelerini hızlı bir şekilde sera gazları emisyonlarını azaltım önlemlerini almaya zorladığını hatırlattı.
“IMO iklim değişikliği faaliyetleri kapsamında; Gemilerin enerji verimliliğinin arttırılması için yeni gemilerde EEDI (Energy Efficiency Design Index), mevcut gemilerde Enerji Verimliliği Endeksi EEXI (Energy efficiency of Existing Ship Index) kuralları ile sakin suda gemi teknik verimlilik kriteri değerlendirmesi ve 5000 GT üstü gemilerde karbon yoğunluk göstergesi (CII-Carbon Intensity Indicator) kuralı ile gemilerin operasyonel ve teknik verimlilik kriteri değerlendirmesi 1 Ocak 2023’te devreye girecektir. Kuyudan gemi izine (well to wake) sera gazı emisyon potansiyeline göre yakıtların sınıflandırılması (GHG Fuel Standard) ve Sera gazları emisyonlarının fiyatlandırılması için yakıt vergisi veya emisyon ticaret sistemi benzeri Pazar bazlı tedbirlerin (Market based Measures) geliştirilmesi ise henüz IMO’da tartışılmaktadır.”
AB’nin Emisyon Ticaret Sistemi
IMO’nun sera gazı azaltım faaliyetlerini yeterince hızlı yapmadığı görüşünde olan Avrupa Birliği’nin (AB) ise, denizcilik sektörünü AB Emisyon Ticaret Sistemine (ETS) dahil ettiğini ve Denizcilik Yakıt İnisiyatifini (FuelEUMaritime) AB Yeşil mutabakat regülasyonu içerisine aldığını belirten Tamer Kıran, her iki regülasyon önerisinin AB Komisyonu tarafından Temmuz 2021’de yayınlandığını, AB Parlamentosu’nun 2022 yılı içerisinde her iki regülasyonun artırılarak uygulanmasını kabul ettiğini ve şu anda Komisyon, Konsey ve Parlamento arasında mevzuatın son hale getirilmesi çalışmalarının devam ettiğini söyledi.
“Tüm bu gelişmelerden, 2023-2026 yılları arasında Denizcilik sektöründe dekarbonizasyon faaliyetlerinin hız kazanacağı, mevcut gemilerin enerji verimliliği artırılması için modernizasyon, alternatif yakıtların kullanıldığı yeni gemilerin inşa, tersanelerin ve limanların dekarbonizasyonu için teknik ve finansal yüklerin artacağı görülmektedir. Denizcilikte lider gruplar bu amaçla AB fonlarını kullanmaya başlarken, yeni oluşacak denizcilik rekabet ortamında öne geçmek için büyük mücadele vermektedir. Türk denizcilik sektörünün benzer destek şartlarını kazanmak için Emisyon Ticaret Sistemi de (ETS) dahil olmak üzere ülkemizde benzer adımların atılması gerekmektedir. Bu hususta önceliklerimizi belirleyerek, devletimiz ile el ele vererek bir an önce harekete geçmemiz gerekmektedir.”
AB’nin Tavan Fiyatına Uymayan Rus Petrolü Taşıyan Gemilere Sigorta Yasağı
Avrupa Birliği Konseyi’nin kararı doğrultusunda AB’nin tavan fiyatına uyulmadığı durumda Rus menşeili veya Rusya’dan ihraç edilen ham petrol taşıyan gemilere 5 Aralık 2022 sonrasında, petrol ürünleri için ise 5 Şubat 2023 sonrasında AB ve Britanya’dan sigorta hizmeti verilmesinin yasaklandığını hatırlatan Tamer Kıran, geçerli bir Koruma ve Tazmin Sigortası (P&I) sunamayan ham petrol tankerlerinin Türk Boğazlarından geçmesinin söz konusu olmadığını ve bu kuralın 2002 yılından beri uygulandığını kaydetti.
Bu konuda devletimizin deniz ticaretinin devamını sağlamak için büyük gayret sarf ettiğini, soruna çözüm bulmaya yönelik yapıcı bir tavır sergilediğinin görüldüğünü belirten Tamer Kıran, “İlgili kurumlarımızın gerek ülkeler nezdinde gerekse sigorta firmaları ve armatörler nezdinde yaptıkları gerekli görüşmeler neticesinde bugün gelinen noktada sorunun çözüldüğünü de memnuniyetle müşahede etmekteyiz.” dedi.
TMMOB Gemi Mühendisleri Odası’nın 68. kuruluş yıldönümü kutlayan Tamer Kıran, önümüzdeki yıl Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. yıldönümünün kutlanacağına dikkat çekerek, “İş dünyasının temsilcileri olarak bizler her daim memleketimiz için daha iyisini yapmanın azmiyle çalışmalarımızı sürdürüyoruz, sürdüreceğiz. Hedeflediğimiz müreffeh ve huzur dolu günlere ulaşmanın mümkün olduğu inancıyla 2023 yılının ülkemize, milletimize, tüm üyelerimize sağlık, mutluluk, huzur ve istikrar getirmesini diliyorum” diye konuştu.
Meclis toplantısının konuklarından Piri Reis Üniversitesi’nin Eylül ayında göreve başlayan yeni Rektörü Prof.Dr.Nafiz Arıca da kendisini tanıttıktan sonra üniversitenin hedefleri hakkında bilgi verdi.
Toplantıda, Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Erhan Aslanoğlu da “Türkiye ve Dünya ekonomisi; göstergeler ve gelişmeler” konulu sunum yaptı.
