Türkiye’nin önde gelen yedek parça tedarikçisi ve bakım onarım şirketi olan Entech&Semar, yenilikçi teknolojilere yaptığı yatırımlarla dikkatleri üzerine çekiyor. 2007 yılından bu yana denizcilik sektörüne hizmet veren firma, uzun yıllardır sürdürdüğü mühendislik ve danışmanlık, yedek parça tedariki, bakım ve onarım hizmetlerine yenilikçi teknolojileri de ekledi. Geleceğe yatırım yapan şirket, kendi öz sermayesi ile kurduğu NovuMare markası ile yapay zeka, insansız ve otonom teknolojiler, blockchain, IoT ve 3D eklemeli üretim alanlarında önemli çalışmalar yürütüyor. Entech&Semar kurucu ortağı ve genel müdürü Semih Ege tarafından başlatılan bu girişim, yerli teknoloji hamlesine önemli katkılar sağlamayı amaçlıyor. Gelişen teknolojiyle birlikte her alanda olduğu gibi denizcilikte de sıkça gündeme gelen otonom araçların kullanımı, yapay zekâ ve katmanlı üretim gibi alanlarda izleyici ve uygulayıcı olmanın ötesinde üretici ve lider olmayı ilke edinen NovuMare, hâlihazırda insansız su üstü ve su altı araçları üzerine dikkat çekici projelere imza atıyor. Bu çalışmaların detaylarını ve gelecek planlarını NovuMare CEO’su Semih Ege ve CTO’su Ömer Berkay Dağlı ile konuştuk.
NovuMare ve kuruluş amacı hakkında kısaca bilgi verir misiniz?
Novu, Latince yeni manasına geliyor. Mare de deniz demek, anlayacağınız bu hayalimizin ismini “Yeni Deniz” koyduk. Neden yeni? Günümüzde teknoloji çok büyük bir hızla gelişiyor ve bu durum her sektörde yıkıcı değişimlere sebep oluyor. Bu bağlamda yapay zeka destekli sistemler, sniffing droneler, su altı otonom cihazlar hatta otonom ticari gemiler gibi gelişmeler sektörümüze daha yakından nüfuz ediyor. Pek çok operasyon insan işgücü gerekliliğinden sıyrılıp insanın sadece kontrol mekanizması olduğu bir hale dönüşüyor. Bu ne zaman tam anlamıyla gerçekleşir? Belki 20 yıl sonra belki 30 yıl sonra belki de 5 yıl sonra. Dünyanın küreselleşmesi ve internet sayesinde yaygınlaşan bilgi ağları sektörümüzdeki her faaliyeti değişime uğratıyor. Mesela Entech&Semar olarak biz ne yapıyoruz? Biz yedek parça işi yapıyoruz, gemi makine bakım ve onarımı yapıyoruz. Gemi inşa hizmeti ve retrofitlerde dizayn hizmetleri veriyoruz. Gelirimizin önemli bir kısmını 12 yıllık tecrübeye sahip olduğumuz yedek parça ve gemi makine bakım onarımı faaliyetleri oluşturuyor. Ancak bu faaliyetlerimiz bile değişime ayak uydurmak zorunda. Bu yüzden kendi yazılımlarımızı geliştiriyoruz, yüksek çözünürlüklü 3 boyutlu tarayıcılar gibi son teknoloji ürünler ile faaliyetlerimizi güçlendiriyoruz. Bu entegrasyon ve uyum gerekliliği bize teknolojik yenilikleri üretmemiz gerektiğini gösterdi. Bu sebeple, Ar-Ge’ye önemli bir bütçe ayırarak NovuMare’yi kurduk. Biz bu teknolojileri Türkiye’de üreterek sektörümüzü çağı yakalayan güçlü bir sektör haline getirmek istiyoruz. Şunu da eklemek isterim, NovuMare doğası gereği bilgiyi ürettiği kadar paylaşmayı ve desteklemeyi de amaçlar. Bu çerçevede denizcilik okullarıyla yakın temas halindeyiz. Öğrenci kardeşlerimizle sık sık etkinlikler düzenleyerek onların farkındalığını arttırmaya çabalıyoruz. Aynı zamanda onları proje üretmek konusunda teşvik ediyor, destek veriyoruz. Bünyemizde bulunan personelin yüzde 70’i öğrenci, hem okullarındaki eğitimleri devam ediyor hem de burada bilgi üretmek için çabalıyorlar. Gençlerimizin tek ihtiyacı onlara imkan sunulması, biz de onların hayallerini gerçekleştirmeye çalışıyoruz.
Burada yapılan çalışmalar nedir? Ne aşamadasınız?
Burada 5 temel teknoloji üzerine çalışmalar yürütüyoruz; katmanlı üretim, IoT, İnsansız/otonom sistemler, yapay zeka ve Blockchain. Bu teknolojilerin hepsini entegre ettiğimiz farklı projelerimiz var. Örneğin yakın zamanda insansız deniz aracı için test aşamasına geldik, su testlerini gerçekleştireceğiz. Çevresel şartlara ve operasyonlara uyumluluğunu görmemiz gerekiyor. Yine aynı şekilde otonom su altı çalışmalarımız devam ediyor. Tüm bu çalışmalarımızın tasarım tescillerini aldık. Henüz genç bir şirket olmamıza rağmen ürettiğimiz bilgi sayesinde şimdiden bir adet patent, üç adet tasarım tesciline sahibiz. Üstelik bu projelerimizi tamamen yerli kaynaklarla ve bu kaynakların yetmediği yerde de kendi üretimimiz olacak şekilde planlıyoruz. Bir başka projemiz sniffing drone. Son günlerde artan çevre kuralları gereği gemilerden salınan gazların belli oranlarda sınırlı olması gerekiyor. Gemi seyir halindeyken gemiye yaklaşıp baca gazından numune alan, havadayken ölçümünü yapabilen ve bunu merkeze raporlayabilme kapasitesine sahip bir drone üzerinde çalışıyoruz. 2020’nin ikinci yarısında da bu projenin sona gelmesi planlanıyor. Drone için yazılım ve analiz sistemleri tamamen yerli olacak. Bunların yanında gemi kazanlarının kimyasal analiz ve ıslah sistemi üzerine bir otomasyon çalışmamız var. Gemilerde çeşitli amaçlarla kullanılan kazan ve HT/LT sistemlerine yönelik bir çalışma bu. Bu sistemlerin içerisindeki su korozyona neden oluyor. Korozyonu önlemek için çeşitli kimyasallar kullanılması gerekli. Geliştirdiğimiz sistem sudan örnek alarak kimyasal yapısına ilişkin analiz yapıyor. Analize istinaden yapay zeka destekli sistem değerler doğrultusunda kimyasalları suya ekliyor ve eş zamanlı olarak raporlama yapıyor. Mevcut durumda bu analizler ve önleyici kimyasallar zabitler tarafından uygulanırken bizim sistemimizde her şey otomatik olarak yapılıyor ve kara ofisinden de müdahaleye imkân sağlıyor.
Otomasyonun uygulanması gemi üzerindeki mevcut kazan sisteminde bir değişim gerektiriyor mu? Sistemin avantajları neler olacak?
Otomasyon mevcut kazan sisteminde bir değişiklik yapılmadan entegre edilebilme özelliğine sahip. Mevcut bağlantılar kullanılarak bunu kazan sistemine adapte ediyoruz. Sistem, kazan içerisindeki sudan belirli aralıklarla numuneler alarak ölçüm gerçekleştirecek. Alınan ölçüm sonuçlarını hem makine zabitlerine hem karadaki ofise raporlayacak. En önemli avantajı karadan müdahaleye imkân sağlaması. Biz yaptığımız her işte kara ve gemi bağlantısını göz önünde bulunduruyoruz. Sistemin satış ve servis hizmetleri tarafımızdan verilecek. Kullanılacak kimyasallar konusunda ise sadece öneri verebiliriz. Çünkü her kimyasalın değerleri ve tepkimeleri oluyor. Bu nedenle biz sadece öneride bulunacağız.
Su altı deniz aracına ilişkin de çalışmalarınız olduğunu söylediniz, o konuyu da biraz açabilir misiniz?
Bu aracımız su altı görüntüleme odaklı bir cihaz. Bu konuda yurt dışı menşeili benzer ürünler var. Ama bunları son kullanıcının kullanımına sunan yerli bir firma yok. Amacımız isteyen herkese hizmet verebilecek bir su altı görüntüleme cihazı sunabilmek. 100 metre kablolu, uzaktan kumandalı bir cihaz tasarlıyoruz. Kullanım alanı su altı sörveylerinden su altı belgesel çekimlerine kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Yurt dışı ürünlerin maliyetleri de göz önüne alındığında oldukça avantajlı olacağını söyleyebiliriz. Bizim en büyük özelliğimiz dışarıdan parça temini yapmıyor olmamız. Entch&Semar’ın üretim deneyimini ve teknik alt yapısını NovuMare’de kullanarak ihtiyacımız olan parçaların üretimini kendimiz yapıyoruz. Bu da bize hem maliyetleri düşürmemizde yardımcı oluyor hem de ürünün satış fiyatında ciddi avantaj sağlıyor.
Çalışmalarınızın finansmanını kendiniz mi sağlıyorsunuz? Aldığınız destekler var mı?
Çalışmalarımızı öz sermayemiz ile finanse ediyoruz. Aldığımız destekler çok cüzi destekler. Kazancımızı az önce de belirttiğim gibi teknolojiye yatırıyoruz. Aslına bakarsanız yaptığımız bu yatırımın geri dönüş süresi oldukça uzun. 2018 yılında başladık, 2019 yılının tamamı ve belki de 2020 yılının ortalarında tam anlamıyla bir ürün piyasaya sürebileceğiz. Ancak bizim asıl kazancımız bilgi, fikri mülkiyetlerimiz ve yarattığımız katma değer. Bu yüzden de Ar-Ge yolunda ilerlemeye devam edeceğiz. Teknolojik gelişmelerin sadece uygulayıcısı olmayı istemiyoruz. Biz bu teknolojilerin üreticisi olmak için yola çıktık ve bu yolda emin adımlarla çalışmalarımızı sürdüreceğiz.
Gelecek vizyonunuz nedir?
Bizim hali hazırda NovuMare’de aktif olarak yürüttüğümüz dört projemiz su altı görüntüleme cihazı, su üstü insansız deniz aracı, sniffing drone ve kazan sistemleri. Rafta olan düşüncelerimiz de elbette var. Tabii bu çalışmalar ciddi bütçeler de gerektiren çalışmalar. İmkânlarımız geliştikçe yatırımlarımızı artırıp hayallerimizi ürüne dönüştürmeye gayret edeceğiz. Bu sırada ortaya koyduğumuz katma değeri sektörümüzle paylaşmak ve denizciliğe gönül vermiş genç kardeşlerimizi desteklemek de en büyük arzumuz. Biz aslında bu yapıyı Novu Teknoloji çatısı altında özelleşmiş farklı kollar olarak planladık. Bunun içerisinde NovuMare -Yeni Deniz- NovuIgnis, Novu Tera, Novudies var. Yani kara, deniz, hava ve uzay olarak planladık. Bizim hayallerimiz ve arzumuz bu teknolojileri yerli olarak geliştirmek ve böylece hem evrensel hem de yerel katma değerler yaratarak Türkiye’nin teknolojide söz sahibi olmasını sağlamak.
